Η κρίση είναι μια χρονική περίοδος κατά την οποία διαταράσσεται η ψυχολογική ισορροπία, ως συνέπεια ενός επιβαρυντικού γεγονότος ή μιας δυσμενούς κατάστασης. Για το άτομο, αυτή η κατάσταση συνιστά ένα εξαιρετικά σημαντικό πρόβλημα, το οποίο αδυνατεί να διαχειριστεί με τις συνήθεις ικανότητες ή στρατηγικές που διαθέτει.
Παραδείγματα καταστάσεων κρίσης μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Απώλεια αγαπημένου προσώπου (πένθος).
- Χωρισμός ή διαζύγιο.
- Απώλεια εργασίας ή οικονομική κατάρρευση.
- Σοβαρή ασθένεια ή διάγνωση απειλητικής για τη ζωή πάθησης.
- Κακοποίηση ή παραμέληση.
- Σύγκρουση με συναδέλφους ή εργοδότη.
- Αποτυχία σημαντικού επαγγελματικού στόχου.
- Καταστροφή επιχείρησης ή απώλεια πελατών.
- Πανδημίες ή κρίσεις δημόσιας υγείας.
- Κρίσεις που σχετίζονται με φυσικές καταστροφές (Σεισμοί, τυφώνες, πλημμύρες ή πυρκαγιές).
Χαρακτηριστικά της κρίσης:
- Το γεγονός εκλαμβάνεται ως επικίνδυνο και απειλητικό, προκαλώντας έντονη ανησυχία.
- Υπάρχουν αυξημένα επίπεδα υποκειμενικής δυσφορίας που επηρεάζουν τη συναισθηματική ισορροπία.
- Εμφανίζονται έντονα συναισθήματα, όπως θυμός, θλίψη, πανικός, φόβος και απόγνωση.
- Το άτομο βιώνει αίσθημα «αδιεξόδου» και απώλειας ελέγχου της κατάστασης.
- Παρατηρείται δυσκολία στην επίλυση προβλημάτων και στη λήψη αποφάσεων.
Πώς αντιμετωπίζεται η κρίση:
Η παρέμβαση σε μια κρίση πρέπει να είναι δυναμική, άμεση, χρονικά περιορισμένη και επικεντρωμένη στο παρόν. Κάθε κρίση είναι μοναδική και απαιτεί προσαρμοσμένη προσέγγιση για τη διαχείρισή της. Η διαδικασία περιλαμβάνει τη σωστή αξιολόγηση της κατάστασης, τον συντονισμό των διαθέσιμων πόρων και την παροχή συναισθηματικής υποστήριξης. Ο στόχος είναι είτε να επιλυθεί η κρίση είτε να μειωθούν οι επιπτώσεις της, διευκολύνοντας το άτομο ή την κοινότητα να επανακτήσει τον έλεγχο και την ισορροπία τους.
Προτάσεις αντιμετώπισης μια κρίσης:
- Σε περίπτωση άμεσου κινδύνου, επικοινωνήστε με τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης.
- Αν βρίσκεστε σε χώρο που εντείνει την κρίση απομακρυνθείτε και πηγαίνετε σε ένα ασφαλές μέρος.
- Αναγνωρίστε το γεγονός που έφερε κρίση και τις συνέπειες που έχει στη ζωή σας.
- Θυμηθείτε τι σας βοήθησε να διαχειριστείτε παρόμοια συμβάντα στο παρελθόν.
- Αναζητήστε υποστήριξη, μίλησε με φίλους, οικογένεια και όποιο άτομο εμπιστεύεστε.
- Δώστε προτεραιότητα στις καταστάσεις και ανάγκες που μπορείτε να ελέγξετε.
- Θέστε μικρούς και ρεαλιστικούς στόχους.
- Μην πιέζετε τον εαυτό σας να λάβετε σημαντικές αποφάσεις εκείνη τη στιγμή.
- Αποφύγετε την υπεροπληροφόρηση, περιορίστε την έκθεσή σας σε αρνητικές ειδήσεις
- Επικοινωνήστε με κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας. Αν τα συναισθήματά σας είναι έντονα και η ενασχόληση σας με το γεγονός που προκάλεσε την κρίση είναι συνεχής και επηρεάζει τη λειτουργικότητά σας, μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια.
Η κρίση δεν διαρκεί για πάντα, όσο έντονη κι αν φαίνεται, θα περάσει.
Βιβλιογραφία:
Hobfoll, S. E., Watson, P., Bell, C. C., Bryant, R. A., Brymer, M. J., Friedman, M. J., … & Ursano, R. J. (2007). Five essential elements of immediate and mid–term mass trauma intervention: Empirical evidence. Psychiatry: Interpersonal and Biological Processes, 70(4), 283-315.
James, R. K. (2016). Crisis intervention.
Roberts, A. R. (2000). An overview of crisis theory and crisis intervention.
