Η δυσαρέσκεια της εικόνας του σώματος στους άνδρες – Ένα ζήτημα που δεν μιλάμε αρκετά!
Έχει αποδειχθεί πως η δυσαρέσκεια με την εικόνα του σώματος δεν είναι μόνο γυναικείο ζήτημα, αλλά κάτι που επηρεάζει και πολλούς άνδρες, αν και συχνά υποτιμάται ή αγνοείται.
Οι άνδρες τείνουν να αναφέρουν διαφορετικές ανησυχίες σχετικά με την εικόνα του σώματός τους σε σύγκριση με τις γυναίκες, καθώς συνήθως επιθυμούν να γίνουν πιο μυώδεις και να έχουν χαμηλότερο σωματικό λίπος, (ενώ οι γυναίκες συχνά θέλουν να γίνουν λεπτότερες και να χάσουν βάρος).
Επιπλέον, οι άνδρες φαίνεται να θέλουν να αποκτήσουν μυς σε διαφορετικές περιοχές από ό,τι οι γυναίκες θέλουν να χάσουν λίπος. Συγκεκριμένα, θέλουν να αποκτήσουν μυς από τη μέση και πάνω (π.χ. χέρια, στήθος) ενώ οι γυναίκες, τείνουν να επικεντρώνονται στην απώλεια λίπους από τη μέση και κάτω (π.χ. γοφοί, μηροί και γλουτοί).
Με άλλα λόγια, η δυσαρέσκεια που μπορεί να αναπτύξουν οι άνδρες αφορά περισσότερο το πόσο λεπτό είναι ή το πόσο μυώδες είναι το σώμα τους.
Μελέτες έχουν δείξει πως η έντονη δυσαρέσκεια σχετικά με το πόσο μυώδες ή χαμηλό σε λίπος είναι ένα σώμα σχετίζεται με συμπτώματα κατάθλιψης, διαταραχών πρόσληψης τροφής, με χαμηλή αυτοεκτίμηση, κατάχρηση αλκοόλ, μυική δυσφορία, και με μεγαλύτερη ανησυχία για την εικόνα σώματος σε κάποιο κοινωνικό πλαίσιο.
Υπάρχουν λίγες μελέτες που έχουν διερευνήσει τη σχέση μεταξύ της δυσαρέσκειας για το ύψος και της ψυχολογικής δυσφορίας. Έχει φανεί πως οι άνδρες που είναι περισσότερο δυσαρεστημένοι με το ύψος τους τείνουν να αναφέρουν λιγότερη εμπιστοσύνη στην ικανότητά τους να διαχειρίζονται καλά το στρες. Ωστόσο, χρειάζονται περισσότερα ερευνητικά δεδομένα για να πούμε με σιγουριά πως όντως υπάρχει σχέση μεταξύ της δυσαρέσκειας με το ύψος και της ψυχικής δυσφορία.
Η αύξηση της δυσαρέσκειας για το σώμα των ανδρών αποδίδεται στην αυξημένη έκθεση εικόνων και προτύπων από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα μέσα, προωθούν, κανονικοποιούν και εξιδανικεύουν τα “τέλεια” και μυώδη σώματα και με αυτόν τον τρόπο, μέσα από την απόκλιση μεταξύ των ανέφικτων προτύπων και των πραγματικών και καθημερινών σωμάτων, δημιουργείται δυσαρέσκεια.
Τα παραπάνω δεδομένα αφορούν κατά κύριο λόγο ετεροφυλόφιλους άνδρες. Ωστόσο, υπάρχουν μελέτες που δείχνουν πως οι ομοφυλόφιλοι άνδρες έχουν πιο έντονη δυσαρέσκεια με το σώμα τους σε σύγκριση με τους ετεροφυλόφιλους. Η θεωρία της αντικειμενοποίησης υποστηρίζει πως οι ομοφυλόφιλοι άνδρες βρίσκονται υπό μεγαλύτερη πίεση για να αποκτήσουν ένα “επιθυμητό σώμα”, καθώς (όπως οι ετεροφυλόφιλες γυναίκες) προσπαθούν να προσελκύσουν τους άνδρες ως σεξουαλικούς συντρόφους και οι άνδρες δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στη φυσική εμφάνιση σε σύγκριση με τις γυναίκες. Αυτό, σε συνδυασμό με τον καταιγισμό εικόνων και μηνυμάτων από τα μέσα ασκεί αυξημένη πίεση στους ομοφυλόφιλους άνδρες για να αποκτήσουν ένα μυώδες και αδύνατο σώμα. Η εικόνα σώματος στα άτομα της LGBTQ+ κοινότητας, θα αποτελέσει θέμα ενός μελλοντικού άρθρου.
Η αρνητική εικόνα σώματος στους άνδρες επηρεάζει πολλές πτυχές της ζωής τους. Ενδεικτικά, μπορεί να οδηγήσει στο να αποφεύγουν κοινωνικές καταστάσεις όπου το σώμα τους θα είναι εκτεθειμένο (πχ. παραλία, κολυμβητήριο). Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ακραίες συμπεριφορές, όπως αυστηρές δίαιτες και υπερβολική άσκηση, με σκοπό την απόκτηση ενός ιδανικού σώματος. Επιπλέον, σχετίζεται με την υπερφαγία και με τα συναισθήματα μειονεξίας που προκύπτουν λόγω της σύγκρισης με άλλους.
Τι θα μπορούσε να βοηθήσει;
Ο ανοιχτός διάλογος σχετικά με τα συναισθήματα δυσαρέσκειας, και με άλλα που μπορεί να προκύπτουν όπως η ντροπή είναι μείζονος σημασίας. Η εστίαση στην υγεία και όχι μόνο στην εμφάνιση, όπως και η θέσπιση ρεαλιστικών στόχων που λαμβάνουν υπόψη τη μοναδική σωματική δομή του κάθε ατόμου είναι επίσης ζωτικής σημασίας. Είναι απαραίτητο να γίνει αποδεκτό ότι δεν υπάρχει “τέλειο” σώμα και ότι η σύγκριση με άλλους, ειδικά με πρότυπα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπορεί να είναι παραπλανητική. Οι εικόνες που προβάλλονται στα social media δεν ανταποκρίνονται πάντα στην πραγματικότητα, καθώς χρησιμοποιούνται φίλτρα και άλλες τεχνικές επεξεργασίας.
Αν η δυσαρέσκεια με το σώμα σας είναι έντονη, συνεχής, καταλαμβάνει μεγάλο μέρος των σκέψεων σας και παρεμβαίνει στην λειτουργικότητα σας, θα σας ενθάρρυνα να μιλήσετε με κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.
Βιβλιογραφία:
Andersen, A., Cohn, L., & Holbrook, T. (2010). Making weight: Men’s conflicts with food, weight, shape and appearance. Gurze Books.
Bergeron, D., & Tylka, T. L. (2007). Support for the uniqueness of body dissatisfaction from drive for muscularity among men. Body Image, 4(3), 288-295.
Chia, S., & Wen, N. (2010). College men’s third-person perceptions about idealized body image and consequent behavior. Sex Roles, 63(7–8), 542–555
Gray, J. J., & Ginsberg, R. L. (2007). Muscle Dissatisfaction: An Overview of Psychological and Cultural Research and Theory.
Hospers, H. J., & Jansen, A. (2005). Why homosexuality is a risk factor for eating disorders in males. Journal of social and clinical psychology, 24(8), 1188-1201.
Lorenzen, L., Grieve, F., & Thomas, A. (2004). Brief report: Exposure to muscular male models decreases men?s Body satisfaction. Sex Roles, 51(11–12), 743–748.
Morrison, M. A., Morrison, T. G., & Sager, C. L. (2004). Does body satisfaction differ between gay men and lesbian women and heterosexual men and women?: A meta-analytic review. Body image, 1(2), 127-138.
Tylka, T. L., Bergeron, D., & Schwartz, J. P. (2005). Development and psychometric evaluation of the Male Body Attitudes Scale (MBAS). Body image, 2(2), 161-175.
