Η Διαταραχή Υπερφαγίας (Binge Eating Disorder) είναι μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από συχνά επεισόδια υπερφαγίας.
Ένα «επεισόδιο υπερφαγίας» ορίζεται ως η κατανάλωση, σε μια διακριτή χρονική περίοδο (πχ λιγότερο από 2 ώρες), μιας ποσότητας τροφής που είναι σαφώς μεγαλύτερη από αυτή που θα έτρωγαν οι περισσότεροι άνθρωποι σε παρόμοια χρονική περίοδο υπό παρόμοιες συνθήκες.
Κατά τη διάρκεια του επεισοδίου, συμβαίνουν τουλάχιστον τρία από τα παρακάτω:
- Τα άτομα τρώνε πολύ πιο γρήγορα από τον συνηθισμένο τους ρυθμό
- Τρώνε μέχρι να νιώσουν δυσφορία από το φαγητό
- Τρώνε μεγάλες ποσότητες χωρίς να πεινάνε
- Συνήθως η κατανάλωση τροφής γίνεται όταν είναι μόνοι τους καθώς αισθάνονται ντροπή για την ποσότητα που καταναλώνουν
- Νιώθουν αηδία με τον εαυτό τους, αισθάνονται άσχημα και ενοχές.
Το επεισόδιο μπορεί να ξεκινήσει σε ένα περιβάλλον και να ολοκληρωθεί σε ένα άλλο, πχ μπορεί το άτομο να ξεκινήσει σε ένα εστιατόριο και να συνεχίσει όταν επιστρέψει σπίτι. Πολλές φορές τα επεισόδια προγραμματίζονται (πχ. μετά τη δουλειά, όταν θα φύγουν όλοι από το σπίτι). Η τροφή που καταναλώνεται δεν είναι συγκεκριμένη και διαφέρει από άτομο σε άτομο.
Από τους πιο συνηθισμένους παράγοντες που φαίνεται να οδηγεί σε ένα επεισόδιο υπερφαγίας είναι το αρνητικό συναίσθημα. Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν προσωπικούς στρεσογόνους παράγοντες, περιορισμό στην πρόσληψη τροφής, αρνητικά συναισθήματα που σχετίζονται με το σωματικό βάρος, το σχήμα του σώματος και το φαγητό, την πλήξη.
Η Διαταραχή υπερφαγίας συνδέεται με το στίγμα και τη ντροπή, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε επιφυλακτικότητα και φόβο απέναντι στην αναζήτηση βοήθειας. Το στίγμα επίσης μπορεί να συμβάλει στην αγωνία και να επιτείνει τα αρνητικά συναισθήματα, τα οποία με τη σειρά τους συντηρούν τη συμπεριφορά της υπερφαγίας και έτσι το άτομο καταλήγει να είναι σε έναν φαύλο κύκλο.
Η Διαταραχή Υπερφαγίας σχετίζεται με μικρότερη ικανοποίηση από τη ζωή και με δυσκολία στην προσαρμογή σε κοινωνικές συνθήκες. Συχνά συνυπάρχουν και άλλες παθήσεις όπως ο διαβήτης, η υπέρταση οι διαταραχές διάθεσης και οι αγχώδεις διαταραχές. Επίσης, φαίνεται να σχετίζεται με την αύξηση βάρους και την παχυσαρκία. Εδώ χρειάζεται να τονίσουμε πως η Διαταραχή Υπερφαγίας δεν συμβαίνει αποκλειστικά σε άτομα με παχυσαρκία.
Για να γίνει η διάγνωση αυτής της διαταραχής, τα επεισόδια χρειάζεται να συμβαίνουν τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα για τρεις μήνες. Είναι κρίσιμη η αναγνώριση των συμπτωμάτων και η αναζήτηση βοήθειας από ειδικούς ψυχικής υγείας. Αυτό διότι σήμερα υπάρχουν αρκετές διαθέσιμες θεραπείες που θα ανακουφίσουν το άτομο.
Η Γνωστική Συμπεριφορική – Ψυχοθεραπεία φαίνεται να είναι η ψυχοθεραπεία επιλογής.
Βιβλιογραφία:
American Psychiatric Association, D. S. M. T. F., & American Psychiatric Association, D. S. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5 (Vol. 5, No. 5). Washington, DC: American psychiatric association.
Fairburn, C. G. (2008). Cognitive behavior therapy and eating disorders. Guilford Press.
Hutson, P. H., Balodis, I. M., & Potenza, M. N. (2018). Binge-eating disorder: clinical and therapeutic advances. Pharmacology & therapeutics, 182, 15-27.
Keski-Rahkonen, A. (2021). Epidemiology of binge eating disorder: prevalence, course, comorbidity, and risk factors. Current opinion in psychiatry, 34(6), 525-531.
Puhl, R., & Suh, Y. (2015). Health consequences of weight stigma: implications for obesity prevention and treatment. Current obesity reports, 4, 182-190.
