Οι γνωστικές λειτουργίες αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της καθημερινότητάς μας, καθορίζοντας τον τρόπο που σκεφτόμαστε, μαθαίνουμε, θυμόμαστε και αλληλεπιδρούμε με τον κόσμο γύρω μας. Ωστόσο, υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά και να προκαλέσουν έκπτωση αυτών των λειτουργιών.
Σε αυτό το άρθρο, θα εξετάσουμε τους βασικότερους παράγοντες που συμβάλλουν στην επιδείνωση των γνωστικών λειτουργιών.
Άγχος & Stress – Το παρατεταμένο στρες μπορεί να επηρεάσει την προσοχή και τη μνήμη.
Κακή Διατροφή ή ελλιπής Πρόσληψη Τροφής – η Ανορεξία μπορεί να συνοδεύεται από γνωστικά ελλείμματα.
Ψυχιατρικές Ασθένειες – Παράδειγμα η κατάθλιψη, η Διπολική Διαταραχή, η Σχιζοφρένεια μπορεί να επηρεάσουν τη μνήμη, την προσοχή και τις εκτελεστικές λειτουργίες.
Κρανιοεγκεφαλικές Κακώσεις & Όγκοι Εγκεφάλου – Ανάλογα τη σοβαρότητά τους μπορεί να προκαλέσουν σημαντική επιδείνωση.
Νευροεκφυλιστικές Νόσοι – Παράδειγμα η νόσος Αλτσχάιμερ, προκαλεί έκπτωση μεταξύ άλλων στη μνήμη και τις εκτελεστικές λειτουργίες.
Έκθεση σε τοξίνες.
Εγκεφαλικό επεισόδιο – Τα γνωστικά ελλείμματα μπορεί να αφορούν διάφορες λειτουργίες.
Χρόνιες Παθήσεις – όπως η Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια.
Θεραπείες – Συγκεκριμένες ομάδες φαρμάκων όπως και η χημειοθεραπεία μπορεί μεταξύ άλλων να επηρεάσουν την ταχύτητα επεξεργασίας, τη μνήμη και την προσοχή.
Η έκπτωση στις γνωστικές λειτουργίες εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Η υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών, όπως η ισορροπημένη διατροφή, η τακτική άσκηση, η επαρκής ξεκούραση και κυρίως η έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση παθήσεων που συμβάλλουν στην έκπτωση αυτών των λειτουργιών αποτελούν βασικά κλειδιά και προάγουν την υγεία του εγκεφάλου μας και τη διατήρηση της ποιότητας της ζωής μας.
Βιβλιογραφία
Cascella, M., Di Napoli, R., Carbone, D., Cuomo, G. F., Bimonte, S., & Muzio, M. R. (2018). Chemotherapy-related cognitive impairment: mechanisms, clinical features and research perspectives. Recenti progressi in medicina, 109(11), 523-530.
Huang, Y. Y., Chen, S. D., Leng, X. Y., Kuo, K., Wang, Z. T., Cui, M., … & Yu, J. T. (2022). Post-stroke cognitive impairment: epidemiology, risk factors, and management. Journal of Alzheimer’s Disease, 86(3), 983-999.
Lechkova, B., Shishmanova-Doseva, M., Benbassat, N., Gevrenova, R., Atanassova, P., Penkova, N., … & Ivanova, S. (2024). Evaluation of the Influence of Tanacetum vulgare Extract on Cognitive Functions and Hippocampal BDNF Expression. Molecules, 29(23), 5723.
Suresh, S., Singh, A., & Vellapandian, C. (2022). Bisphenol A exposure links to exacerbation of memory and cognitive impairment: A systematic review of the literature. Neuroscience & biobehavioral reviews, 143, 104939.
Tsitsipa, E., & Fountoulakis, K. N. (2015). The neurocognitive functioning in bipolar disorder: a systematic review of data. Annals of general psychiatry, 14, 1-29.
